Rozpoznanie endometriozy

Wywiad ( bardzo szczegółowy) z pacjentką jest zasadniczym elementem dla rozpoznania endometriozy na wstępnym etapie diagnostycznym. Bardzo istotną rolę odgrywają takie elementy jak:

• jakość życia;
• dolegliwości bólowe;
• jakość życia seksualnego;
• zmęczenie
• depresja i rozdrażnienie;
• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego i układu moczowego;
• wpływ na aktywność zawodową

Rozpoznanie endometriozy u matki zwiększa siedmiokrotnie ryzyko jej wystąpienia u córki, ponad pięciokrotnie u siostry i ponad półtora raza u kuzynki.

Zaobserwowano też zwiększoną częstość endometriozy u kobiet z niższą masą urodzeniową oraz karmionych mlekiem sztucznym.

U pacjentek z endometriozą częściej można spodziewać się współwystępowania chorób autoimmunologicznych, w tym:

• tocznia układowego;
• zespołu Sjögrena;
• stwardnienia rozsianego;
• reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS);
• chorób zapalnych jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita, choroba Leśniowskiego– Crohna) i celiakia oraz chorób alergicznych, takich jak: choroby atopowe, astma, alergie pokarmowe i lekowe.

Rutynowe badanie ginekologiczne nie zawsze jest wystarczającym narzędziem do rozpoznania endometriozy miednicy mniejszej. Celowane badanie kliniczne w kierunku endometriozy powinno obejmować:

• inspekcję i badanie palpacyjne powłok jamy brzusznej;
• wziernikowanie sklepień pochwy
• dwuręczne badanie palpacyjne

U kobiet z podejrzeniem endometriozy postawionym na podstawie kwestionariusza wywiadu należy wykonać odpowiednie badania obrazowe, nawet jeżeli w badaniu klinicznym nie ma odchyleń od stanu prawidłowego.

U Pacjentek z podejrzeniem endometriozy postawionym na podstawie kwestionariusza wywiadu należy wykonać badanie obrazowe w algorytmie endometriozy, nawet jeżeli w badaniu klinicznym nie ma odchyleń od stanu prawidłowego.

Badania obrazowe

Techniki obrazowe to:

• ultrasonografia przezbrzuszna;
• ultrasonografia przezpochwowa;
• ultrasonografia przezodbytnicza;
• rezonans magnetyczny z kontrastem.

Standardowe badanie ultrasonograficzne przezpochwowe jest skuteczną metodą pierwszego wyboru w sytuacji podejrzenia endometriozy, w rozpoznawaniu torbieli endometrialnych oraz w różnicowaniu z innymi typami guzów jajnika.

Według schematu diagnostycznego zaproponowane go przez grupę IDEA (International Deep Endometriosis Analysis) ultrasonografia przezpochwowa, wykonywana w tak zwanym algorytmie endometriozy (ultrasonografia ekspercka) pozwala z dużym prawdopodobieństwem na ocenę występowania zrostów w miednicy mniejszej, ale również zmian w obrębie pęcherza moczowego, pętli jelit znajdujących się w miednicy mniejszej czy miednicznych odcinków moczowodów.

Rezonans magnetyczny jest przydatnym narzędziem w diagnostyce głębokich zmian endometrialnych wychodzących poza miednicę mniejszą lub zajmujących jelita, jednak ze względu na wysokie koszty oraz ograniczoną dostępność nie jest stosowany w rutynowej praktyce klinicznej.

Zróżnicowanie objawów

Objawy kliniczne endometriozy nie są jednorodne, często głównym objawem jest ból, który może występować w różnych formach, na przykład pod postacią bolesnych miesiączek, bolesnych stosunków, bolesnej owulacji, bolesnej defekacji czy bolesnego oddawania moczu bądź przewlekłego bólu w miednicy mniejszej, z możliwością nakładania się objawów. Cykliczność jest kluczową cechą tej choroby, jednak sama obecność dolegliwości bólowych nie jest znamienna ani jednoznaczna z endometriozą.